Dinin simgesi olan ibadetlerden biri hac ibadetidir. Bazı vesileler vardır ki onların fani, sınırlı, küçük olan insan ile aslolan mutlak, ezeli ve ebedi varlık arasında bir iletişimi gerçekleştirmesi beklenir. Mevcudiyetin kaynağı da bu yüce varlıktır. İnsan o küçük benliğinin sınırlarından, büyük kâinatın genişliğine, yetersiz gücünün sınırlılığından, kozmik enerjinin büyüklüğüne, kısa ve sınırlı ömründen, sadece Allah’ın bildiği sonsuzluğun genişliğine ulaşmaya çalışır.

Bu iletişimin gerçekleşmesi ancak bir şart ile mümkündür, o da insanın Allah ile kişi arasındaki kulluk görevi ile diğer varlıklar ve kişi arasındaki davranışsal ve ahlaki görev ile yükümlü olmasıdır.

Bu iletişim dinin özüdür. Zira namaz dinin direğidir. Onu ikame eden dinini de ikame etmiş, ayakta tutmuş olur. Kim de onu terk ederse dinini de yıkmış demektir.

Bu iletişimin meyvelerinden biri insanın çöküş ve bedbahtlık öğelerinden tamamen temizlenmesidir. “Namaz temizliktir” Bu iletişimi kuran kişinin kalbini yüce bir nur ile aydınlatır, ona eşyanın hakikatini gösterir. Bu kişi artık görünüşe, surete aldanmaz. “Namaz nurdur” İletişim kuran kişiyi mutluluğa eriştirir, benliğini ortaya çıkarır. Bu kişi Allah ile iletişim kurmuştur, yatağı temiz, basireti aydınlıktır, mutluluğa dalmıştır, artık parlak külçe altınlardan da, kaba cellâtların kamçılarından da yüz çevirebilir.

Bu iletişim sayı, çeşit, süre olarak ibadetten bir diğer ibadete göre farklılık gösterir.

Namazda kişi manevi bir şekilde şarj olur, temizlenir, aydınlanır. Bir sonraki namaza kadar onu mutlu eder. Fakat Cuma namazı ve hutbesindeki şarj en büyük ve en uzun şarjdır. Zira diğer Cuma namazına kadar kalabilmesi gerekir.

Oruca gelince Allah Teâlâ otuz gün oruç tutmamızı istiyor. Oruç tutan kişi yemeyi içmeyi bu kadar süre terk ediyor ki, bu ibadet onu tam bir yıl için şarj etmiş olsun.

Hacca gelecek olursak, ömürde bir kez farz olan bir ibadettir. Hem mali, hem de bedensel bir ibadettir, belli zamanlarda, belli mekânlarda ikame edilir. Bu yüzden de vatan, aile, çocuklar ve iş gibi dünya işlerinden feragat etmek gerekir. Hac bütün örtülerden, kişiyi yaratıcısından uzaklaştıran tüm maskelerden sıyrılmaktır. Hac ibadetini yerine getiren kişi dünyaya ait şekil veya farklı ifadeleri taşıyan kıyafetlerini çıkarmalı, dünyaya onu bağlayacak birçok mubahtan da uzaklaşmalıdır… Bunların hepsi müminin hacda büyük manevi şarj olması içindir. Bu şarj Allah’ın çizdiği yola bağlanması, onu kabul etmesi, ahirette Rabbine kavuşmak için amel etmesi için yeterlidir.